Een perfect mislukte start?
Met verbazing heb ik gekeken naar het eerste werkelijke debat van het kabinet Schoof, de Algemene Politieke Beschouwingen.
De APB is een eerste confrontatie van het kabinet met de 2e kamer over het beleid van het kabinet voor het komende jaar dat op Prinsjesdag is aangekondigd.
Het kabinet Schoof zou een bijzonder kabinet moeten zijn, een zogenaamd extra-parlementair kabinet. Een kabinet waarin ook oppositiepartijen een rol zouden kunnen spelen.
Kon de start slechter?
In de aanloop naar de ABP was natuurlijk al duidelijk dat Asiel en Migratie prioriteit 1 is, het speerpunt van de grootste partij binnen het kabinet, de PVV.
Er wordt zelfs aangestuurd op de noodwet, een route waarbij het kabinet het parlement kan omzeilen om snel "resultaat" te kunnen boeken.
Ik vind deze aanpak onvoorstelbaar. Het is een aanslag op de parlementaire democratie en DE manier om de sfeer in het parlement al direct te verpesten.
Het kabinet heeft dan wel een meerderheid in de 2e kamer, in de 1e kamer moeten ze steun zoeken bij de oppositie om een meerderheid te kunnen bewerkstelligen.
De noodwet zou behulpzaam zijn om mogelijke tegenstand in die 1e kamer te kunnen voorkomen, het parlement is immers uitgeschakeld?
Weliswaar heeft het kabinet nog niet besloten om de noodwet toe te passen, maar Minister Marjolein Faber was - in ieder geval PR-gericht - al driftig bezig om die noodwet voor te bereiden.
Ze beweerde dat de topjuristen van het ambtenarenkorps uitgebreid waren geconsulteerd en toonde zich vol vertrouwen dat de noodwet de juiste route was om het probleem aan te pakken.
Hiermee gaf ze dus de indruk dat de juristen groen licht hadden gegeven om de actie door te zetten.
Ik heb de het gevoel dat met name de houding van Faber gezorgd heeft dat het kabinet pootje gelicht werd in het APB-debat.
De oppositie eiste inzicht in de adviezen, want Faber gaf de indruk dat het kabinetsbesluit om de noodwet te hanteren al was gevallen, ze was immers druk bezig de voorbereidingen te treffen?
Na veel vijven en zessen leverde het kabinet uiteindelijk de documenten waarin verslag gedaan werd van de maatregelen in dat kader.
Daaruit bleek dat vrijwel alle juristen de noodwet hadden ontraden omdat er geen sprake was van een situatie waarin het nemen van zulke ingrijpende maatregelen geoorloofd zijn.
De "PR-geilheid" van Faber bleek ook nog uit het feit dat ze vlak voor het debat ook nog eens een brief (in slecht Engels?) gestuurd had naar de Europese Commissie over het voornemen van Nederland om een opt-out (een ontsnapping uit een regeling) te eisen. Helaas voor haar heeft de Europese Commissie daar niets over te zeggen, het zijn de gezamenlijke EU-landen die daarover gaan en het betekent een aanpassing van de verdragen die door de landen zijn vastgelegd. Een opt-out is dus sowieso geen snelle route. Wel werkt de EU aan een zogenaamd Europees migratiepact, een nieuw migratiebeleid waarbij sprake is van het screenen van migranten aan de buitengrenzen en het oormerken van asielzoekers als kansrijk of kansarm.
Mijns inziens had Faber beter eerst te rade kunnen gaan bij landen als Zweden en Denemarken, landen die succesvol een uitzonderingspositie hebben bereikt alvorens alle aandacht te richten op de noodwet.
Wellicht is deze aanpak een methode om de aandacht af te leiden van een aantal andere politiek interessante standpunten. Immers heel veel beloften van de coalitie zijn als sneeuw voor de zon verdwenen, maar de aandacht is nu vooral gericht op de pogingen om de noodwet van kracht te laten worden.
De oppositiepartijen hebben zelfs een uitweg gegeven door een spoedwet te willen accepteren, maar voorlopig vindt het kabinet dat dus niet aan de orde.
Conclusie
Het kabinet Schoof beweert de kamer meer dan serieus te nemen, toch is de eerste actie van het kabinet er een waarbij de welwillendheid van het parlement zwaar op de proef gesteld wordt.
Ze claimen ten onrechte dat het asielprobleem dermate groot is dat het gerechtvaardigt is om de noodwetprocedure te starten, terwijl iedereen weet dat het geen asielcrisis is maar een bewust gecreëerde opvangcrisis. Die crisis is overigens al gecreëerd door het vorige kabinet.
Ten halve gekeerd is beter dan ten hele gedwaald. De noodwet lijkt buiten bereik, maar desondanks steekt het kabinet alle tijd in de voorbereidingen daarvoor in plaats van het met beide handen aannemen van de escape, de spoedwet-procedure.
Tenslotte mogen we concluderen dat minister Faber minimaal niet de hele waarheid spreekt, maar ons een rad voor ogen draait.
